“ Financiële gezondheid is alleen bereikbaar als consumenten altijd en overal grip, inzicht en vertrouwen hebben in de eigen financiële huishouding.”
Door Angénis van den Clooster en Dick Kruijt FFP
Als je chronisch ziek bent, ben je vaak meer geld kwijt aan zorg en heb je soms ook te maken met lagere inkomsten. Het is belangrijk om grip, inzicht en vertrouwen te hebben in je eigen financiële huishouding. Geld kan zorgen voor een gevoel van vrijheid en ondersteunen om te leven op de manier die je het prettigst vindt. Maar geld kan ook zorgen voor onrust. Het gevoel dat je je financiën niet onder controle hebt. Niet weten wat er precies in welke potjes zit. Of welke wetswijzigingen van invloed zijn op je eigen portemonnee. Hierbij zijn zaken als Persoonsgebonden budget (PGB), Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en Wet langdurige zorg (WLZ) natuurlijk zeer relevant.
Op www.prodeoplanner.nl kun je zelf aan de slag om je financiële situatie helder in kaart te brengen. Ook kun je daar financieel planners vinden die je hierbij tegen aantrekkelijke condities kunnen ondersteunen. De onderwerpen waar in een financieel plan rekening mee moet worden gehouden zijn de volgende:
Eigen huis opeten?
Stel dat je opgenomen wordt in een zorginstelling met verblijf. En je kunt niet meer terug naar huis. En je bent alleen. Je huis is geen eigen woning meer, en verhuist twee jaar na je opname naar box 3. Zolang de woning in box 1 zit is er nog niets aan de hand. Maar vanaf het moment dat de woning in box 3 komt, telt deze mee als vermogen. Het inkomen uit box 3, spaargeld en woning samen, tellen dan mee voor het bepalen van de eigen bijdrage. Het forfaitaire rendement (tot en met 2015 4%, daarna afhankelijk van de hoogte van het vermogen), wordt ook nog eens verhoogd met 8%. Zo lang de woning niet verkocht is kan dat grote gevolgen hebben. Gelukkig wordt de eigen bijdrage met een ‘vertraging’ van twee jaar bepaald. Omdat er niet echt inkomsten uit de woning komen, kan dat problemen opleveren voor het bepalen van de eigen bijdrage. Gelukkig kan er dan, in afwachting van de verkoop van de woning, een betalingsafspraak worden afgesproken met het CAK, het Centrale Administratie Kantoor. Maar ook als je niet opgenomen hoeft te worden, kan het zijn dat je eigen huis gedeeltelijk te gelde maken een oplossing is. Niet alle, maar een aantal banken werkt hier nog aan mee. Waar je rekening mee moet houden, is dat je wel rente moet betalen die helaas niet aftrekbaar is. En dat op enig moment het plafond van de ‘opeethypotheek’ of ‘overwaardehypotheek’ of hoe ze het noemen, bereikt is. Je zult dan alsnog je huis moeten verkopen.
Arbeidsongeschiktheidspensioen
Werk je en bouw je pensioen op? Dan zou je wel eens recht kunnen hebben op een arbeidsongeschiktheidspensioen als je deels of helemaal niet meer kunt werken. Er zijn veel vormen arbeidsongeschiktheidspensioen. Van vaste tot variabele uitkeringen, meestal gebaseerd op de mate van arbeidsongeschiktheid. Er kunnen dus nog best wat gevolgen zijn als je meer of minder arbeidsongeschikt wordt. Informeer hierover bij je werkgever, die kan je vaak meer hierover vertellen. Of ga te rade bij je pensioenuitvoerder/pensioenfonds. Die weten van de hoed en de rand.
Ouderdomspensioen en Nabestaandenpensioen
Bouw of bouwde je pensioen op, dan is bij de meeste pensioenen geregeld, dat de pensioenopbouw voor het deel dat je arbeidsongeschikt wordt, door gaat. Per werkgever of pensioenfonds verschillende regels wel. 70% van het laatstgenoten inkomen is vaak wat mensen denken wat ze krijgen. De praktijk is echter fors lager omdat de pensioenregelingen de laatste jaren flink zijn versoberd. Het Nabestandenpensioen is vaak 70% van het – dus meestal lagere – Ouderdomspensioen
Loondoorbetaling bij ziekte
Je werkgever is verplicht om de eerste twee jaar loon door te betalen bij ziekte. Het wettelijk minimum is 70% van he salaris tot de loongrens (die is vanaf juli 2016 € 53.204,85). Veel werkgevers betalen meer dan dit minimum. Het komt vaak voor dat het 1e jaar 100% loon doorbetaalt wordt en het 2e jaar 70%. Er mag niet meer dan 170% over 2 jaar verspreid worden uitgekeerd.Ook als je een eigen BV hebt en directeur-grootaandeelhouder bent, heb je recht op deze loondoorbetalingverplichting. Maar die betaalt je BV natuurlijk wel zelf.
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
Ben je in loondienst en wordt je arbeidsongeschikt, dan krijg je in beginsel na 2 jaar een uitkering als je voor meer dan 35% niet meer in staat bent om te werken. En zou je volgens de keuring nog wel kunnen werken, maar is er geen werk te vinden, dan heeft dat gevolgen voor de hoogte van de uitkering. Je arbeidsverleden bepaalt in ieder geval de lengte van de uitkering. Let er wel op dat de WIA dekking biedt voor inkomens tot de loongrens. Als je jaarsalaris hoger is, dan wordt over dat meerdere dus geen WIA uitkering toegekend.
Lijfrentes laten uitkeren
Heb je in het verleden lijfrentes afgesloten en wordt of ben je arbeidsongeschikt, dan kan je overwegen om die lijfrentes te gebruiken om het inkomenstekort op te vangen. Er zijn wel voorwaarden aan verbonden. En niet alleen mensen in loondienst, maar ook zelfstandigen kunnen hier gebruik van maken. Maar let wel op, je hebt de lijfrentes waarschijnlijk af gesloten om je pensioen aan te vullen. En als je ze nu gaat gebruiken, dan wordt er niet of minder meer aangevuld na je pensioen.
Levenstestament
Misschien komt er een moment dat je te ziek bent om je eigen zaken te regelen. Zou het dan niet mooi zijn, als jouw zaken door iemand geregeld worden zoals jij dat ook gedaan zou hebben? Gelukkig is dat mogelijk. Om goed vast te leggen wat jouw wensen zijn kan je een levenstestament maken. Je regelt daarin wie je financiën mogen regelen. Maar ook hoe je je persoonlijke verzorging wilt. En je kunt ook bepalen wat er medisch wel en niet mag of moet gebeuren.